Họ khoa học: Leguminnosae.
Mô tả: Cây thảo, sống lâu năm, có thân rễ to, mọc dưới đất. Thân thẳng, cao 0,30 0,80m, đơn độc hoặc phân nhánh ở bộ phận trên, phần dưới thân hóa gỗ. Lá mọc cách, dai. Lá ở phần dưới của thân có cuống dài, phần trên có cuống ngắn, gốc lá rộng, bọc lấy thân. Phiến lá xẻ sâu thành 3 thùy, thùy giữa rất lớn, hình trứng tròn, hai đầu nhọn, hai thùy bên nhỏ hơn, hình trứng müi mác, phần gốc không đối xứng. Các lá ở gần ngọn thân có phiến nguyên, hình thuôn hoặc hình trứng müi mác, m p có răng cưa. Đầu lớn, phần dưới có một lá bắc hình lá xẻ sâu, hình lông chim. Tổng bao hình chuông, có lá bắc mỏng xếp thành 7 hàng. Lá bắc dưới nhỏ hình trứng tam giác, to dần ở phía trên. Hoa nhiều. Tràng hình ống, phần dưới màu trắng, phần trên màu đỏ tím, xẻ làm 5 thùy hình müi mác, xoắn ra ngoài. 5 nhị hàn liền nhau (có nhị bị thoái hóa) chỉ nhị hình sợi dẹp. Bầu thôn mặt ngoài có lông nhung, màu nâu nhạt, đoạn trên có lông hình lông chim. Vòi hình chỉ màu tím nhạt đầu nhị xẻ thành 2 thùy nông hình đầu, mặt ngoài có lông ngắn. Quả bế, thuôn, dẹp, màu xám.
Thu hái, sơ chế: Từ cuối tháng 10 đến đầu tháng 11 (tiết Sương giáng đến Lập đông) là thời vụ thu hoạch. Thu hoạch quá sớm, cây chưa gìa, củ còn non, tỷ lệ khô thấp, hoa nhiều; thu hoạch quá nhiều thì chồi mới mọc lên, tiêu hao mất nhiều dinh dưỡng của củ. Khi thấy thân cây từ màu xanh chuyển thành màu vàng và nâu lá ở phần ngọn cây trở nên cứng, dễ bẻ gãy là đúng lúc thu hoạch. Lúc thu hoạch, chọn ngày nắng ráo, đất khô, nhổ từng cây nhẹ nhàng. Sau khi nhổ, lấy dao cất bỏ thân cây đem củ về chế biến. Rửa sạch phơi khô cắt bỏ rễ con gọi là “Hồng truật” hay “Bạch truật”, nếu để nguyên hoặc xắt mỏng phơi khô thì gọi là “Sinh sái truật” hay “Đông truật”.
Phần dùng làm thuốc: Dùng thân rễ cứng chắc, có dầu thơm nhẹ, ruột màu trắng ngà, củ rắn chắc có nhiều dầu là tốt.
Tính vị, công năng: Có vị đắng, mùi thơm nhẹ, tính ấm, có tác dụng kiện tỳ, táo thấp, chỉ tả, hòa trung, lợi thủy, an thai. Dùng để làm vị thuốc bồi dưỡng, chữa viêm loét dạ dày, suy giảm chức năng gan, ăn chậm tiêu, nôn mửa, viêm ruột mạn tính, lợi tiểu, trị ho, đái tháo đường.
THUỐC THẢO DƯỢC HADUGAST
Thành phần:
1. Bạch cập 0,5g
2. Bạch thược 0,5g
3. Bạch truật 0,5g
4. Cam thảo 0,1g
5. Nhân sâm 2,0g
6. Hoàng liên 2,0g
7. Mộc hương 1,0g
8. Hương phụ 0,5g
9. Ô tặc cốt 2,0g
10. Lactose 0,3g
Chỉ định: Điều trị viêm loét dạ dày – tá tràng.
Liều dùng: Mỗi lần uống 01 gói, ngày 3 lần.
Các dùng: Hoà vào nước sôi để nguội, uống trước các bữa ăn.
Chống chỉ định: Phụ nữ có thai.
Số đăng ký: VD-18439-13
Nhà sản xuất: Công ty CP Dược vật tư y tế Hải Dương
Địa chỉ: 102 Chi Lăng – TP. Hải Dương
Tel/Fax: 03203 853 848
Nhà phân phối: Công ty CP Dược phẩm Hoàng Giang